Energieprijzen wegen op social profit

CRISISOVERLEG HOGE ENERGIEPRIJZEN 

Het is tegenwoordig bibberen en beven als de energiefactuur in de bus valt, hopelijk hoeven de welzijnsvoorzieningen dat deze winter ook niet letterlijk te doen. Gebouwen sluiten, de verwarming en het licht uit waar het kan. Het zijn maar enkele van de maatregelen die momenteel bij heel wat voorzieningen op tafel liggen om de winter door te komen. Waar de bedrijfswereld de extreem hoge energieprijzen kan doorrekenen aan de klant, kan de social profit dat nagenoeg niet. Tel daar de niet-indexering van de werkingsmiddelen bij en het mag duidelijk zijn dat in heel wat begrotingen voor volgend jaar rode cijfers opduiken. “Het zijn uitzonderlijke tijden en die vragen om uitzonderlijke maatregelen”, zegt algemeen directeur Hendrik Delaruelle van het Vlaams Welzijnsverbond. Hij zat op 6 september, samen met de andere werkgeverkoepels uit de social profit, rond de tafel voor crisisoverleg met bevoegd minister van Welzijn Hilde Crevits.   

ENERGIEFACTUUR MAAL VIER

Dat de nood hoog is, staat buiten twijfel. Heel wat voorzieningen kijken zelfs aan tegen een verviervoudiging van hun energiefactuur, vertelt Stijn Deriemaeker van vzw Lia, een Oost-Vlaamse voorziening uit de jeugdhulp. “Onze begroting was normaal gezien net in evenwicht. Nu kijken we aan tegen een tekort van €200.000. En dat is, vrees ik, een voorzichtige schatting. Binnenkort beginnen we aan de begrotingsbesprekingen voor 2023. We zullen het geld ergens moeten vinden, maar ik weet niet waar.” 

NIET TEN KOSTE VAN GEBRUIKERS 

De prioriteit binnen alle voorzieningen ligt natuurlijk bij de gebruikers. Wat er ook gebeurt, de gebruikers mogen niet lijden onder deze noodzakelijke bezuinigingen, klinkt het overal. Maar hier en daar merken ze nu al dat er bezuinigd moet worden. Zo sluit Dominiek Savio, een West-Vlaamse voorziening voor mensen met een beperking, haar therapeutisch bad tot aan de krokusvakantie. De cijfers zijn dan ook ronduit beangstigend, zegt coördinerend directeur, Kaat Delrue: “Het bad openhouden is onbetaalbaar. Hoe jammer we dat ook vinden, want het wordt intensief gebruikt door onze bewoners, g-sporters, en door de leerlingen uit het buitengewoon onderwijs. Het is warmer dan een gewoon zwembad en dus ook duurder in gebruik. Veel van onze zwemmers kunnen ook niet terecht in een ander zwembad. Ons bad is nochtans belangrijk voor hun fysiek én mentaal welzijn.”  

GEBRUIKERS GERAKEN NIET IN VOORZIENING 

De gestegen energieprijzen kunnen bovendien niet doorgerekend worden aan de gebruikers. Voorzieningen willen dat ook niet, want ze werken vaak met bijzonder kwetsbare mensen. En dat voelen ook de Centra voor Ambulante Revalidatie (CAR). De CAR-medewerkers zijn veel op de baan om van patiënt naar patiënt te rijden. De hoge brandstofprijzen wegen dan ook zwaar door op het budget vertelt Pieter Vanvolsem, directeur CAR Buggenhout. “We hebben onze vervoerskosten met 10% opgetrokken, maar de prijzen zijn natuurlijk veel harder gestegen, bovendien blijven we ook het sociaal tarief toepassen. De torenhoge prijzen voor gas en elektriciteit kunnen we zelfs niet doorrekenen, die zijn dus helemaal voor ons.” Voor sommige gebruikers gaan de hoge brandstofprijzen zelfs ten koste van hun behandeling. “Sommige gebruikers geraken intussen ook niet meer tot bij ons met hun eigen wagen. Ze kunnen de benzine niet meer betalen. Dat heb ik nog nooit meegemaakt.” 

NOODPLAN 

Heel wat voorzieningen proberen intussen te besparen waar het kan. “De verwarming in de toiletten en gangen gaat deze winter uit en op andere plaatsen zullen we ze enkele graden lager zetten”, zegt Elke Van Damme, algemeen directeur van kinderopvang Familia in Genk. “De kinderen zullen het nooit koud hebben, maar het zal wennen zijn. En wat als we opnieuw meer moeten ventileren omwille van corona? Bovendien zullen heel wat van onze medewerkers opnieuw meer op kantoor komen werken, zodat ze thuis de verwarming niet moeten aanzetten, daardoor zal onze factuur nog meer stijgen.” Bij Dominiek Savio houden ze met het ergste rekening, vertelt Kaat Delrue: “We hebben een werkgroep energie die volop sleutelt aan een noodplan. Al zal dat nooit ten koste gaan van de zorg natuurlijk.” 

OVERHEIDSSTEUN NOODZAKELIJK 

“De energiecrisis lijkt in hoge mate op de coronacrisis”, zegt Hendrik Delaruelle van het Vlaams Welzijnsverbond. “Dat was een bijzondere periode, die vroeg om bijzondere maatregelen. Dat is nu opnieuw het geval. De social profit steekt niet graag het handje uit en onze leden halen alles uit de kast om hun eigen boontjes te doppen, maar nu zijn de omstandigheden dermate extreem dat we niet anders kunnen. Dat de werkingsmiddelen al 12 keer na elkaar niet geïndexeerd zijn, komt nu eens zo hard aan natuurlijk. We hebben de minister dan ook gevraagd om dringend begeleidende maatregelen te nemen. De minister heeft ons beluisterd en ze erkent ook het probleem. Voorlopig kon ze ons niet meer beloven dan dat ze zal kijken wat er gedaan kan worden om naar een oplossing toe te werken. Wij hopen alvast op sterk signaal van de Vlaamse regering.” 

Onze bekomernissen werden onder meer opgepikt in De Morgen en op Radio 1. Hendrik Delaruelle en Philip Vanneste, gedelegeerd bestuurd van Dominiek Savio, kwamen hierover aan het woord in het radionieuws. De twee interviews vindt u in onderstaande clip.