DE
FACTO

E-magazine De Facto, jg. 18, nr. 142, 27 oktober 2016

Save the date: ledenforum op 23 januari 2017Zuiddag: verf en penseelStaat goed bestuur al op uw agenda? Tijd voor een evaluatie!Toegang verplicht?Proefproject werknemersstatuutNog twijfels om deel te nemen aan Dag van de Zorg?Sociaal.net denkt verder doorCursus nieuwe directies: dag 1 was een voltreffer!Ethiek en zingevingWaarde(n)volle hulpverlening: balanceren tussen kracht en kwetsbaarheidSport als middel voor re-integratie van kansengroepenColofon

 

Op 23 januari 2017 organiseert het Vlaams Welzijnsverbond een ledenforum en daar aan gekoppeld de sectorale ledenvergaderingen.

Op 23 januari 2017 organiseert het Vlaams Welzijnsverbond haar eerste ledenforum. Zoals dat wordt voorzien binnen onze nieuwe beheerstructuur, biedt dit forum alle leden ruim de gelegenheid tot reflectie, uitwisseling en overleg.

In de voormiddag wordt het jaaractieplan 2017 toegelicht en verzamelen we input voor de actualisering van het waardenkader en de uitwerking van een nieuwe missie en visie voor het Vlaams Welzijnsverbond.

In de namiddag is er ruimte voor de sectorale ledenvergaderingen. Binnen de sector Kinderopvang staat de Conferentie van het jonge kind hoog op de agenda. De sector Jeugdhulp werkt vooral rond de thema's zorgtekort en voortgezette hulpverlening. In de sector Ondersteuning personen met een handicap ligt de focus op actuele thema's zoals de berekening van woon- en leefkosten en het zorgaanbod.

Het ledenforum heeft plaats in ALM in Antwerpen van 9u30 tot 16u30.

Zet deze datum alvast in uw agenda, meer informatie volgt later!

INFO: Hendrik Delaruelle, 02 507 01 38

Op 20 oktober 2016 werd Sabeth Olsson onze kunstenaar voor één dag, in kader van Zuiddag.

Naar jaarlijkse gewoonte nemen we deel aan Zuiddag en steunen we zo een project in het Zuiden. Deze keer gingen we de creatieve toer op en boden één van onze vergaderlokalen op de eerste verdieping in de Guimardstraat aan. Carte blanche, een witte muur als canvas en enkel de visie, missie en het waardenkader van het Vlaams Welzijnsverbond als inspiratie.

Sabeth genoot van haar dag als kunstenaar:
“Toen ik ’s ochtends binnenkwam werd ik goed ontvangen. Alles was goed voorbereid, waardoor ik direct aan de slag kon gaan. Ik voelde me onmiddellijk op mijn gemak in het Vlaams Welzijnsverbond. Iedereen was zeer vriendelijk en ik apprecieer het vertrouwen.
Ik heb heel erg genoten van het schilderen en het doet me enorm deugd om de enthousiaste reactie bij de medewerkers op te merken toen ze het resultaat zagen. Het was een heel fijne ervaring.”

De medewerkers van het Vlaams Welzijnsverbond zijn alvast heel erg in de wolken met dit mooie kunstwerk. We delen dit met veel plezier met al onze leden die het schilderwerk kunnen bewonderen tijdens een vergadering in de Guimardstraat te Brussel.

INFO: Barbara Devos, 02 507 01 42

 

Goed bestuur staat al geruime tijd op de agenda van socialprofitondernemingen. Transparantie, rekenschap en verantwoording afleggen zijn voor socialprofitondernemingen minstens even belangrijk, zo niet belangrijker dan in reguliere ondernemingen en vormen de basis voor het vertrouwen van de stakeholders. Bestuurders zijn dan ook op zoek naar de meest slagkrachtige organisatie van hun bestuursorganen, hierin ondersteund door diverse op maat van de social profit vertaalde aanbevelingen goed bestuur en governancemodellen.

Op 3 oktober 2016 lanceerde Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, Jo Vandeurzen, in Brussel twee reeksen aanbevelingen voor het bestuur van organisaties in zorg en welzijn: een voor socialprofitorganisaties en een voor profitorganisaties. Deze aanbevelingen bouwen verder op de verzamelde expertise rond dit thema, binnen en buiten de social profit, en werden ook getoetst bij werkgeversorganisaties in zorg en welzijn en de Koning Boudewijnstichting. Het Vlaams Welzijnsverbond heeft hier hard aan meegewerkt en kan deze aanbevelingen volledig onderschrijven.
U kan de aanbevelingen voor socialprofitorganisaties downloaden op de website van Verso.

De Koning Boudewijnstichting biedt vanaf vandaag in samenwerking met Verso en UNIPSO een concreet, praktisch en kwaliteitsvol zelfevaluatie-instrument aan. Elke socialprofitonderneming kan dit instrument online invullen en een rapport op maat van de onderneming genereren. Het instrument is bedoeld om over het bestuur in de organisatie te reflecteren, het te bespreken, te evalueren en eventueel bij te sturen. Het is ook een ideale manier om zich te benchmarken ten opzichte van andere organisaties.

INFO: www.goedbestuur.be

 

Dit was de uitdagende titel van de studiedag die het Vlaams Welzijnsverbond samen met het Instituut voor Sociaal Recht van de K.U.Leuven op 17 oktober jl. organiseerde. In een mum van tijd schreven 140 geïnteresseerde deelnemers uit de jeugdhulp en gehandicaptenzorg zich in.

Opname- en begeleidingsplicht is in deze sectoren immers een dagelijks issue. Voorzieningen staan onder druk en vragen zich al lang af hoe de juridische vork hier aan de steel zit. Zorgtekorten, crisishulpverlening en prioriteitsbepalingen in wachtlijsten verhogen de druk bij voorzieningen nog meer, ook de zorgvragers stellen zich heel wat vragen. Bij private welzijnsvoorzieningen in deze sectoren leidt dit tot een toenemende ongerustheid. Regelmatig wordt er een beroep gedaan op een opnameplicht of begeleidingsplicht. Maar in welke mate kunnen private zorgaanbieders verplicht worden om zorgvragers op te nemen of de begeleiding verder te zetten? Kunnen zij mogelijks (strafrechtelijke) aansprakelijkheid gesteld worden indien ze weigeren een zorgvrager op te nemen of de zorgverlening wensen te beëindigen? In tal van voorzieningen leidt dit regelmatig tot gespannen en soms onhoudbare situaties. Belangrijke maar heikele vragen dus die, zeker  juridisch, een goede uitklaring verdienen.

Daarom besteedde het Vlaams Welzijnsverbond hierover een onderzoeksopdracht  uit aan het  Instituut voor Sociaal Recht van de KU Leuven. Onderzoekster Anne-Sophie Versweyvelt voerde i.s.m. Prof. dr. Johan Put een grondige juridische analyse uit die nu is afgerond. Het juridisch onderzoek over het principe, de grondslagen en de uitwerking van een opname-en/of begeleidingsplicht, met focus op private voorzieningen in de jeugdhulp en zorg voor personen met een handicap, was een stevige uitdaging die door de onderzoekers uitstekend werd uitgevoerd. Naast de sectorale regelgevingen werden ook contractuele en strafrechtelijke perspectieven verkend. Ook het recht op zorg werd geanalyseerd.

Dit juridisch onderzoek kan een hefboom zijn om deze problematiek verder maatschappelijk en beleidsmatig te duiden en aan te kaarten.
Dat gebeurde ook door een panel van deskundigen uit werkveld, betrokken administratie en gebruikers. Ook een jeugdrechter lichtte zijn visie toe. Alle betrokkenen waren het er over eens dat het invoeren van een opname- of begeleidingsverplichting geen juiste oplossing is: samen in dialoog en overleg een oplossing zoeken voor deze situaties, kreeg bij alle panelleden de voorkeur. Het werkveld vraagt in die moeilijke situaties duidelijk meer tijd en begrip van alle betrokken actoren. Toegang verplichten moet vermeden worden en het beëindigen van een begeleiding moet ten allen tijde bespreekbaar blijven. Moeilijke situaties goed aanpakken, kan ook best gebeuren in netwerken die duidelijke en transparante afspraken uitwerken. Overleg met de magistraten moet intensiever en directer kunnen. Tot slot, hoe kan het anders, stelden we ook vast dat het zorgtekort en de wachtlijsten meestal de echte aanleiding zijn van het probleem…

Minister Vandeurzen  sloot de namiddag af met een stevige, maar geruststellende visie op het probleem. Goed omgaan met kwaliteitszorg, meer investeren in netwerken, duidelijke afspraken met mekaar, met magistraten en gemeenschapsinstellingen…daar moeten de echte oplossingen gemaakt worden, niet in een verdergaand juridiseren van een opname- of begeleidingsverplichting. Hij vroeg ook meer aandacht voor het zorgvuldig omgaan met exclusiecriteria. De basisbeginselen van het contractenrecht (goede trouw, zorgvuldigheid, instemming…) kunnen volgens hem in de toekomst best als bakens uitgezet worden. De Minister gaf ook aan dat hij de volgende jaren moet werken aan het capaciteitstekort, zeker in de jeugdzorg.
Iedereen kan het rapport en een samenvatting ervan downloaden op onze website.

INFO: Jan Bosmans, 02 507 01 24

 

Het proefproject werknemersstatuut voor onthaalouders startte in januari 2014 en loopt af op 31 december 2016. In dit proefproject werkten 112 VTE uit de privé sector en 12 VTE uit de openbare sector.  Van onze leden waren er 5 organisatoren gezinsopvang geïnteresseerd om in te stappen in het proefproject.  Zij vertegenwoordigden een 100 tal onthaalouders.

De werkgevers – en werknemersvertegenwoordigers werkten dit voorjaar samen met de deelnemende organisatoren gezinsopvang en hun onthaalouders aan een evaluatie van het werknemersstatuut.  Het proefproject werd positief geëvalueerd door alle partners.  

Er is een breed draagvlak bij de sociale partners om verdere stappen te zetten in het uitwerken van het werknemersstatuut.  Het zou daarbij niet mogen gaan om een gewone verlenging van het proefproject maar over een verderzetting met een groeipad en met  perspectief op een reguliere verankering.

Uit de evaluatie bleken er wel verbeterpunten noodzakelijk, zowel op korte als op (midden)lange termijn:

• Aanpassen van de formule om de tewerkstelling te verbeteren
• Verbeteren van de toepassing van de flexibele en inclusieve opvang
• Het loon verhogen naar een sectoraal minimumloon met aangepaste en meer argumenteerbare onkostenvergoeding
• …

De minister besliste vorige week om het proefproject te verlengen met 2 jaar zonder bijkomende middelen. De minister nam deze beslissing om de volgende redenen:

• Er is nog geen zicht op de fiscale impact voor de onthaalouders
• Er loopt momenteel een oefening op de toekomst visie van de gezinsopvang.  Het resultaat hiervan is heel belangrijk om te beslissen welk statuut hier bijpast.
• In Wallonië start men op 1 januari met een proefproject werknemersstatuut. Dit geeft de mogelijkheid om op federaal niveau afspraken te maken.

Voor het Vlaams Welzijnsverbond is het echter heel belangrijk dat de berekening van de  tewerkstellingsformule wordt aangepast in de verlenging van het proefproject.  Uit de evaluatie van het proefproject kwam immers  dat de formule niet werkbaar was in de praktijk.  
Momenteel wordt er samen met de overheid  gezocht naar een oplossing om deze verbetering toch te kunnen doorvoeren.

Het volledige evaluatierapport is terug te vinden op de website van Kind & Gezin.
 

INFO: Ellen Maris, 02 507 01 40

 

Meer dan 100 organisaties schreven zich al in voor de zesde editie van Dag van de Zorg en zetten hun deuren open op zondag 19 maart 2017. Samen zorgkrachtig is het thema en de samenwerking tussen patiënt, cliënt, bewoner, mantelzorger, vrijwilliger en zorgverlener wordt in de schijnwerpers gezet. Samen de handen in elkaar slaan om te bouwen aan de zorg- en welzijnssector van de toekomst.

Ben je er nog niet helemaal uit en wil je graag eerst kennis maken met Dag van de Zorg,
kom dan gerust een kijkje nemen op één van de infodagen. Je leert hier de werking kennen van Dag van de Zorg en je kan ideeën en inspiratie opdoen dankzij enkele boeiende getuigenissen van (ex)deelnemers en van communicatiespecialisten.

De infodagen gaan door op 8 november in Mechelen (Congrescentrum Lamot) en op 10 november in Gent (De Zebrastraat). Start om 12.00u met een broodjeslunch.
Bekijk hier het volledige programma. Wil je een van deze infomomenten niet missen?
Schrijf je dan hier in.

PS: voor organisaties die deelnemen aan Dag van de Zorg is deze infodag gratis. Anderen betalen 45 euro pp (excl. btw). Dit bedrag wordt terugbetaald bij inschrijving aan Dag van de Zorg.

INFO: www.dagvandezorg.be  

 

Er werd de voorbije periode weer heel wat nieuw materiaal gepubliceerd op Sociaal.Net. Een greep uit de gepubliceerde bijdragen.

Bij de langere bijdragen was er recent de juridische analyse van de “Opname- en begeleidingsplicht in de hulpverlening” van Anne-Sophie Versweyvelt en Johan Put, het onderzoek in opdracht van het Vlaams Welzijnsverbond, dat op 17 oktober jl. op een uitverkochte studiedag in Leuven voorgesteld werd.

Andere bijdragen gingen onder meer over:

• Het zorgdiscours van Martha Nussbaum. Herman Meulemans geeft stof om over door te denken.
• De nieuwe mogelijkheden van het personenalarm. Clement Decoster, Stijn Luca, Ann Baeyens en Bart Vanrumste stellen dat slimme technologie mensen langer thuis laat wonen.
• De sociale kost van alcohol, tabak en illegale drugs bedraagt 418 euro per inwoner. Zo blijkt uit onderzoek van Freya Vander Laenen.
• David Casteleyn van Vondels vzw  stelt dat de persoonsvolgende financiering voor mensen met handicap voorzieningen tot keuzes dwingt.

Voor deze en andere langere bijdragen verwijzen we naar http://sociaal.net/analyse-xl/.

De open brief van straathoekwerker Joost Bonte aan ‘Jordi’ heeft heel wat losgemaakt. Nog nooit werd zoveel gereageerd op een bijdrage. Iedereen is bereid er lessen uit te trekken, zo blijkt onder meer uit volgende twee bijdragen:

• In een interview stelt Stefaan Van Mulders van het Agentschap Jongerenwelzijn dat situaties zoals die met Jordi niet te vermijden zijn. Maar dat we er wel moeten uit leren.
• Jeugdhulpverlener Olivier Van Limbergen staat stil bij jongeren die hulp weigeren en pleit voor nabijheid en vertrouwen.

Enkele opiniebijdragen uit de voorbije periode:

• Luc Deneffe schreef met ‘Ik bewonder bedrijfsleiders die positief denken’ een antwoord op een open brief van VOKA.
• De Vlaamse opleidingen voor sociaal werk stellen dat de marktlogica en tendering de kwaliteit van het sociaal werk bedreigen. Een opinie die ruim gedeeld wodt.
• Ook Eddy Van Tilt roept de welzijnswerkers op om op te staan en weerwerk te bieden, want “Het welzijnswerk zal relationeel zijn of zal niet zijn.”

Ook uw mening of goede praktijk kan op Sociaal.Net aan bod komen. Kruip in de figuurlijke pen en dien een bijdrage in via fons.geerts@vlaamswelzijnsverbond.be of via Fons Geerts.

 

De welzijnssectoren ondergaan heel wat veranderingen. Niet alleen de regelgeving wijzigt continu, maar ook de mensen die de voorzieningen besturen wisselen van tijd tot tijd. We stelden vast dat er de laatste jaren heel wat nieuwe mensen in dienst zijn gekomen in leidinggevende functies. We wilden hier bij het Vlaams Welzijnsverbond op inspelen met een meerdaagse opleiding voor deze nieuwe directies binnen aangesloten voorzieningen. Deze opleiding wordt georganiseerd in het najaar van 2016 en het voorjaar van 2017. Gedurende 6 dagen behandelen we een aantal grote topics die verband houden met het bestuur van een welzijnsvoorziening. Het gaat niet om een managementopleiding, maar wel om een initiatie binnen een aantal grote bestuursdomeinen waarmee leidinggevenden binnen de welzijnssector in contact komen.

Op 11 oktober ’16 trokken we de opleiding op gang met de eerste dag: het Vlaams Welzijnsverbond, uw partner in welzijn, volksgezondheid en gezin. We verwelkomden ruim 50 deelnemers.

Tijdens deze dag startten we met een deel over de interne werking van het Vlaams Welzijnsverbond. Hendrik Delaruelle (algemeen directeur Vlaams Welzijnsverbond) gaf een korte voorstelling van het Vlaams Welzijnsverbond en Kristof Diddens (office manager Vlaams Welzijnsverbond) nam de deelnemers mee doorheen de website van het Verbond.

In deel 2 kwam ‘beleids- en bestuurskunde’ aan bod. Fanny De Langhe (stafmedewerker Vlaams Welzijnsverbond), Bram Verschuere (professor Ugent) en Karine Moykens (secretaris-generaal van het departement WVG) namen de deelnemers mee doorheen de beleidscyclus, de politieke aansturing en de structuur en werking van het departement WVG.

In deel 3 gingen we dieper in op enkele actuele dossiers. Hendrik Delaruelle zoomde in op de zesde staatshervorming. Wat betekent die staatshervorming nu voor onze sectoren? Sandra Derieuw (raadgever kabinet Vandeurzen) belichtte het dossier Vlaamse Sociale Bescherming en Tina Van Assche (adviseur veilige gegevensdeling Departement WVG) behandelde het dossier gegevensdeling. Luc Heneau (directeur GTB en voorzitter KCSE) en Jos Sterckx (directeur KCSE) namen de deelnemers mee doorheen het Europese verhaal. Tot slot verduidelijkte Hendrik Delaruelle hoe het Vlaams Welzijnsverbond aan de slag gaat rond deze thema's.

De deelnemers kunnen het materiaal van deze dag downloaden via deze link (inloggen is vereist).

INFO: Fanny De Langhe, 02 507 01 39

 

Hoe gaan we om met de ethische aspecten in onze hulpverlening? Vaak is het balanceren (zie eerder in De Facto rond waarde(n)volle hulpverlening). Hoe maken we een en ander bespreekbaar met onze collega’s? In Nederland biedt men hiervoor het model van moreel beraad aan. En voor wie het interreligieus wil duiden is ‘barmhartigheid’ misschien wel een goed aanknopingspunt.

De Nederlandse stichting Reliëf richt binnenkort een driedaagse basistraining in voor wie zich wil specialiseren in het leiden van moreel beraad, een gespreksmethode waarin zorgprofessionals een moreel dilemma kritisch onderzoeken, inzicht krijgen in zorgvuldige afwegingen en hoe te komen tot een gezamenlijk gedragen besluit.
De training biedt basiskennis van ethiek en gaat in op het herkennen en benoemen van ethische vragen en vaardigheden. Er is aandacht voor de gespreksleiding en de organisatie - en implementatie van moreel beraad. Er is ruime gelegenheid om te oefenen met het leiden van moreel beraad aan de hand van zelf ingebrachte casuïstiek.
De training gaat door op 8 en 23 november 2016 en 31 januari 2017, telkens van 9.30 tot 16.30 uur in Woerden. Info en inschrijving via de website.
 

Op woensdag 16 november 2016, van 9.30 tot 15.30 uur organiseert UCSIA een dag van ontmoeting en dialoog tussen religies met als thema: “Het goddelijke gelaat van barmhartigheid.” Jahweh, Allah, God toont zijn barmhartigheid in de geëngageerde inzet van de ene mens voor de ander. Jood, moslim of christen beoefent vanuit zijn geloof de werken van barmhartigheid.

In de plenaire zitting staat Ilse Van Halst stil bij “De barmhartige Samaritaan.” Zij duidt deze christelijke parabel in dialoog met een joodse gelovige en een moslim. God heeft zich immers ook aan Mozes geopenbaard als barmhartig en genadig (Ex 34,6). En ‘De Meest Barmhartige’ is een van de vele namen van Allah. Daarna kan men in twee rondes van gespreksgroepjes ingaan op de 14 werken van barmhartigheid.

Deze dag gaat door in Elzenveld Hotel & Seminarie, Lange Gasthuisstraat 45, 2000 Antwerpen. Deelname is gratis, inschrijven verplicht.
Info via de website.

 

 

In de begeleiding van mensen word je als hulpverlener onvermijdelijk aangesproken op je eigen waardenkader: de motivatie van een koppel om te kiezen voor een zwangerschapsafbreking roept vragen bij je op, een partner houdt zijn buitenechtelijke relatie verborgen, een patiënt vraagt om euthanasie … Ongetwijfeld kan iedereen wel een situatie bedenken waar hij of zij de wenkbrauwen bij fronst. Naast de manier waarop zulke situaties je persoonlijk raken, speelt ook het beleid van je instelling of organisatie een rol in hoe je hier mee kan/mag/moet omgaan. En ook heel wat maatschappelijke denkbeelden zorgen voor controverse op momenten dat er iets diepmenselijks wordt geraakt.

Het is vaak moeilijk om hier als hulpverlener bij stil te staan en toch voelen we dat het een belangrijk element van onze professionaliteit is. Daarom willen we met deze reflectiedag de nodige tijd en ruimte creëren om over volgende vragen na te denken:

• Hoe weet ik dat ik in mijn professionele begeleiding bots op mijn waardenkader en hoe kan ik verhelderen over welke waarden het precies gaat?
• Wat kan ik hiervan inbrengen in mijn begeleiding of counseling en hoe doe ik dat?
• Welke keuzes maakt het beleid van mijn instelling en hoe ga ik daar mee om? Maar ook omgekeerd: hoe kan je een beleid uitdenken dat recht doet aan de waarde(n) van je werknemers?
• Welke evoluties zijn er in de maatschappij op het vlak van ethisch denken? Waar positioneer ik mezelf hierin?

Door middel van lezingen en persoonlijke reflectieoefeningen proberen we je voldoende inhoud aan te reiken om met deze vragen aan de slag te gaan en de vertaling naar jouw werkcontext te maken.

08u45 - 09u15: Welkom met koffie
09u15 - 09u30: Inleiding, Fara
09u30 – 10u45: Ik voel het aan mijn water!' Stappen naar waardenverheldering
Dr. Inge Van Nistelrooy, Universitair docent van de Master Zorgethiek en Beleid aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht (NL)
10u45- 11u15: Koffiepauze
11u15 - 12u30u: Mezelf als instrument vanuit een experiëntiële benadering: Over het binnenbrengen van ethische vragen in counseling, Dhr. Karel Binon, Focus on Emotion – Opleidingscentrum voor Experiëntele, Emotion-Focused en Existentiële Psychotherapie, Counseling & Coaching
12u30 - 13u30: Lunchpauze
13u30 - 14u00: Ervaringsberichten uit het veld
14u00 - 14u40: Morele stress… ook dat nog? Als jouw visie op goede zorg botst met je werkcontext, Mevr. Céline Baele, Arbeidspsychologe en Projectmedewerker 'Morele Stress', opleiding Verpleegkunde HOWEST, Brugge
14u40 - 15u: Koffiepauze
15u - 15u40: Horen, zien ... en zwijgen? Hoe stippel je een ethisch beleid uit op organisatieniveau?, Dhr. Simon Godecharle, Coördinator Gezondheidsethiek Emmaüs vzw
15u40 - 16u15: Ik & wij = samenleving. Evolutieschets van maatschappelijk denken rond ethiek en hulpverlening, Paul Schotsmans, Prof. Em. Medische ethiek, Faculteit Geneeskunde, KU Leuven en Ondervoorzitter Belgisch Raadgevend Comité voor Bio-Ethiek
16u15 - 16.30u: Afsluitende reflectie
17u00u: Receptie

Deze reflectiedag gaat door op vrijdag 25 november 2016 van 9.00 uur tot 16.30 uur in het Iers College, Janseniusstraat 1, 3000 Leuven. We richten ons op professionelen uit de gezondheids-, welzijns- en onderwijssector. Uiteraard is iedereen die interesse heeft voor de thematiek welkom. Accreditatie voor vroedvrouwen en artsen werd aangevraagd.

De deelnameprijs bedraagt 135 euro (lunch, syllabus en boek 'Ruimte voor het onverwachte' inbegrepen) en 85 euro voor studenten. Uw inschrijving is pas definitief na overschrijving op rekeningnummer BE32 7364 0355 2602 BIC: KREDBEBB met vermelding ‘naam + reflectiedag’.

Inschrijven kan via het inschrijvingsformulier.

 

INFO: 016 38 69 50 of vragen@faranet.be

 

Een brug slaan tussen de zorg- en sportsector: mensen met een verslaving aan het sporten krijgen, hen warm maken om aan te sluiten bij een reguliere sportclub. Maar evenzeer sportclubs doen openstaan voor mensen uit kansengroepen. Dat is wat De Sleutel wil bereiken met een nieuwe goede praktijk tot stand gekomen tijdens het project ‘Sport als stimulans tot succesvolle re-integratie van (ex-) drugsverslaafden’. “Ik ben begonnen met ‘start to run’ en na enkele maanden was ik lid van een atletiekvereniging,” zo getuigt één van de 700 (ex) cliënten, die participeerde in dit project. De Sleutel situeert zich binnen de gezondheidszorg en richt zich naar mensen met drugproblemen en risicogroepen met een aanbod van preventie, crisisopvang, ambulante en residentiële hulpverlening en werkgelegenheid in Vlaanderen.

Het draaiboek is een overzicht van alle ondernomen initiatieven, de goede praktijken en mogelijke drempels en valkuilen die tijdens het sportproject aan de oppervlakte kwamen. Het boek kan een praktische tool zijn voor organisaties die een duurzaam sportbeleid willen ontwikkelen binnen de bestaande werking. De Sleutel wil er alles aan doen om zijn ervaringen en kennis te delen met andere partners. Ook Vlaams minister van Sport Philippe Muyters is alvast enthousiast. “Ik geloof zelf enorm in de kracht van sport, en ben dan ook blij dat De Sleutel hiermee aan de slag is gegaan en sport wil inzetten als een onderdeel van de therapie. Bovendien geven ze dankzij het draaiboek ook andere organisaties de kans om zelf aan de slag te gaan met sport. Daar dragen we als Vlaamse overheid graag ons steentje aan bij.”

Mensen met een drugprobleem vormen in eerste instantie geen doelgroep voor sportorganisaties. Vaak hebben sportverenigingen een negatief beeld van deze groep. De ervaringen van De Sleutel nuanceren deze beeldvorming. “Bij samenwerkingen met externe lesgevers of lokale sportclubs zien we dat de betrokken mensen wat onzeker starten, maar uiteindelijk heel positief afronden”, zegt Thomas Sintobin projectmedewerker sport van De Sleutel. “Ze ervaren de doelgroep als zeer gemotiveerd en aangenaam om mee te sporten."

Ook uit getuigenissen blijkt dat de samenwerking tussen De Sleutel en lokale sportclubs een succes was. “Het was een leuke, vriendelijke en enthousiaste groep om mee te werken”, vertelt Frieda Matthys, verantwoordelijke van judoclub Bourgoyen in Gent. “Hopelijk hebben ze iets geleerd tijdens de initiatieles judo. Voor ons was het een positieve ervaring en zeker voor herhaling vatbaar. Verder geeft het een goed gevoel om iets te kunnen bijbrengen.”

Uiteraard zijn er toch nog  drempels te overwinnen, maar via een aantal initiatieven heeft De Sleutel de meeste hindernissen kunnen wegwerken. Zo werden sportactiviteiten in samenwerking met reguliere clubs aangeboden, werden er sportinitiaties met professionele lesgevers geïntroduceerd,…. Maar ondanks  geleverde inspanningen blijken (ex-)cliënten nog steeds moeilijk de weg te vinden naar de gewone  sportclub. “Om hieraan te verhelpen hebben we de intermediaire  sportclub ‘Xtratime’ opgericht. Deze club is verbonden aan De Sleutel en wordt als een opstap gezien naar het reguliere sportcircuit. Op termijn is het de bedoeling dat de werking grotendeels wordt overgenomen door de (ex-)cliënten”, aldus Thomas Sintobin.

De Sleutel is er grotendeels in geslaagd om sport te integreren in de behandelingsmodellen. “In de drughulpverlening zetten wij vooral in op het aanleren van een alternatieve levensstijl. Weg van het druggebruik, weg van een ongezond en onregelmatig levensritme. In deze visie kan sport een belangrijke rol spelen”, zegt Sintobin. Iedereen weet dat sport belangrijke eigenschappen heeft om de levensstijl van iemand te veranderen. Ze komt de algemene gezondheid en de fysieke paraatheid ten goede. Daarnaast verlaagt ze de stressgevoeligheid, verhoogt de mentale weerbaarheid en creëert een positief zelfbeeld. Verder draagt ze bij tot sociale interacties en een goede samenwerking met anderen. Voor De Sleutel waren dat redenen genoeg om sport te verankeren in het re-integratieproces van cliënten.

De vooropgestelde doelstelling om het aanwezige sportaanbod binnen De Sleutel te professionaliseren is dus behaald. Om dat te realiseren heeft de organisatie verschillende pistes uitgewerkt. Eerst werd er een duidelijke visie rond sport ontwikkeld. Daarna werden er sportinitiaties binnen de behandelprogramma’s geïntegreerd, partnerships opgesteld met buurtsportwerkingen en hogescholen, ingezet op een vrouwvriendelijk sportaanbod, sportmateriaal aangekocht en sportvoormiddagen georganiseerd. In totaal kregen meer dan 700 cliënten sportinitiaties aangeboden over een periode van twee jaar. De wekelijkse sportmomenten tellen ongeveer 70 deelnemers, verspreid over zeven afdelingen “Als organisatie kunnen we gerust zeggen dat sport is verankerd in onze behandelprogramma’s. We zijn overtuigd van de meerwaarde van sport in de begeleiding van mensen met een drugprobleem”, aldus Sintobin.

Zowel de begeleiders als de cliënten hebben een goed gevoel bij de sportactiviteiten. Het is duidelijk dat sport en bewegen echt leeft binnen de verschillende afdelingen.  Tuur, sportpromotor bij de therapeutische gemeenschap voor dubbel diagnose in Gent, is alvast overtuigd. “Sporten stimuleert het zelfvertrouwen bij elke persoon. Dankzij de uitbreiding van het sportaanbod en de bijhorende structuur, merk ik een duidelijk verschil in onze groep. Op die manier krijgt elke bewoner de kans om zijn persoonlijke talenten te ontdekken.” Ook afdelingshoofd Joris Cracco, van het Residentieel kortdurend Jongerenprogramma (RKJ) is enthousiast. “In het RKJ werd al aandacht besteed aan sport. Dankzij het project hebben we meer kunnen inzetten op de begeleiding en het motiveren van onze jongeren om ook na de behandeling en in de vrije tijd te sporten.”

De cliënten kunnen het best verwoorden welke impact het sportproject had. “Tijdens het lopen en fitnessen kan ik rustig nadenken. Zo ontdek ik positieve zaken waar ik mij kan aan optrekken. Mijn lichaam blijft ook gezond. Die groeiende fysieke conditie geeft mij extra energie en motivatie voor het programma. De nieuwe activiteiten zijn een goede manier om mijn vrije tijd in te vullen”, getuigt Jonas (1), bewoner van de therapeutische gemeenschap te Gent. Ook  Stefaan (1) heeft de sportmicrobe te pakken. “Ik ben beginnen met lopen tijdens mijn opname in het Crisisinterventie centrum. Daarna heb ik deelgenomen aan de start to run-initiatie van het dagcentrum. Toen kreeg ik de smaak echt te pakken en ben ik lid geworden van een atletiekclub. Eens diep gaan tijdens het lopen, zorgt voor voldoening achteraf. Je maakt ook je hoofd leeg. Nu ga ik regelmatig joggen met mijn vriendin. Het is mijn droom om ooit een marathon te lopen.”
(1)    Om redenen van privacy gebruiken we fictieve namen

Meer informatie omtrent dit project kan u vinden via deze link.

INFO: Paul De Neve

 

 

Colofon
De Facto is een gratis nieuwsbrief van het Vlaams Welzijnsverbond vzw en verschijnt minstens 10 maal per jaar.
Alle leden en andere geïnteresseerden kunnen inschrijven op deze elektronische nieuwsbrief en kunnen zich ook ten allen tijde uitschrijven door een mailtje te sturen naar onderstaand e-mailadres.
Eindredactie: Fanny De Langhe en Hendrik Delaruelle
Verantwoordelijk uitgever: Jan Renders
Vlaams Welzijnsverbond, Guimardstraat 1, 1040 Brussel
Tel. 02 511 44 70, fax 02 513 85 14, e-mail: post@vlaamswelzijnsverbond.be